Saturday, 9 June 2007

Şiir gerçekten bir edebiyat dalı mı, yoksa matematik üçkağıtlar birleşimi mi?

Şu adreste bir uygulama var: ŞiirSöyleyen. Boş vakitte eğlenmek için geliştirdim.

Ekşi Sözlük'ten ya da başka bir yerden "anlamlı" bir metin giriyorsunuz, uygulama sizin için yine Ekşi Sözlük entrylerinden faydalanarak "şiir yazıyor" (!). Tipik bir örneği aşağıdaki gibi:

bu dergi çıkarılırken de son dakika çırpınışlarının
büyük önemi vardı betimlenen
olanlara ise bir adım yakındır
afrikalılar tarafından uzun zamandan
beri çalınan
geleneksel bir davul türüdür müşteri memnuniyetini üst
düzeyde tutan mağazalar zinciri
sarisi en super olan meyve
birçok amatör derginin başına
geldiği gibi
hem seremonilerinde hem
de iletişimde kullanılmış
olması gerekenden bir adım uzak


Elbette her seferinde ortaya çıkan sonuçlara "şiir" demek mümkün değil ancak 10-15 denemeden birinde "bu basbayağı şiir olmuş yahu!" denilebilecek, sağı-solu biraz düzeltilip "bilmem nereli ozan filancanın şiiri" diye "satılabilecek" metinler çıkabiliyor. Sonuçta "insan şair"ler de her yazdıklarını yayınlamıyorlar; onlar da aralarından seçiyorlar.
Bu uygulama elbette eğlencelik ancak sonuçlara göz attığımız zaman "Sahi, şiir nasıl yazılıyor? Bir şeyi şiir yapan ya da yapmayan nedir?" sorularını soruyoruz ve benim bu sorulara kendi adıma verdiğim yanıtlara baktığımda, bu yanıtların "gerçekten de piyasadaki şiir ve şairlerin çoğuna oranla "daha kaliteli" sayılabilecek metinlerin makineler tarafından da üretilebileceği" sonucundan geçtiğini görüyorum.
Ayrıca, insan beyninin "yaratıcı" değil, "sentezci" olduğu görüşünden de hareketle, makinelerin şiir yazmak konusunda insana "rakip" değil "yardımcı" olabileceği fikrine bile ulaşmak mümkün, zira "imgelem gücü"nün yardımına burada makine yetişiyor ve normalde şairin aklına gelmeyebilecek bir ton "bağlantıyı" zahmetsizce önüne seriveriyor.

Yakın zamanda "bilgisayar destekli şiir" kitapları görmeye başlarsak şaşırmamak lazımmış demek ki. Her ne kadar mizah yazarı "gördüklerini tersten yazan kişi" ve şair "tersten gördüklerini yazan kişi" olsa da...

No comments: